Με μικρή σχετικά καθυστέρηση παρουσιάζουμε το ολιγοσέλιδο βιβλιαράκι του Pierre Delion παιδοψυχιάτρου, ψυχαναλυτή, καθηγητή Ψυχιατρικής Παιδιού και Εφήβου στο Πανεπιστήμιο της Lille, από τις εκδόσεις του Επιστημονικού Συλλόγου Μέριμνας Παιδιού και Εφήβου με επιμελητή έκδοσης τον Γρηγόρη Αμπατζόγλου.
Είναι μια αξιόλογη προσπάθεια να γνωστοποιηθούν οι αρχές και οι κατευθυντήριες γραμμές εργασίας μέσα από συνοπτικές παρουσιάσεις ενός σημαντικού ρεύματος σκέψης που επηρέασε τις ψυχιατρικές αντιλήψεις γύρω από τη θεραπεία των ψυχικά πασχόντων και της οδύνης τους και διαμόρφωσε μια στάση σεβασμού και ένα ήθος βαθιά ανθρωπιστικό στη συνάντηση μαζί τους. Ανέδειξε την έννοια της φροντίδας ως προς τους ανθρώπους και το περιβάλλον τους σε πρωταρχική θεραπευτική έγνοια.
Δεν προτιθέμεθα να αναλύσουμε με λεπτομέρεια τα όσα αναφέρονται –μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να το διαβάσει άλλωστε- αξίζει όμως να δανειστούμε και να παρουσιάσουμε τη διάκριση μεταξύ Ιδρύματος και Θεσμού (Etablissement – Institution) . Ο όρος institution έχει τη διπλή έννοια της «δομής» – ιδρύματος αλλά και του θεσμού. Αυτό συγχρόνως μπορεί να δημιουργήσει μια σύγχυση (όπου οι δυο έννοιες ταυτίζονται και στην περίπτωση αυτή επικρατεί η γραφειοκρατική διάσταση του θεσμού), αλλά και μια διαφοροποίηση όπου η υλικοτεχνική και νομική υπόσταση του ιδρύματος δεν εξαντλούν την έννοια του θεσμού.
Θεσμός είναι αυτό που δημιουργούν ή και θεσμίζουν οι άνθρωποι που εμψυχώνουν ένα ίδρυμα. Ο όρος etablissement παραπέμπει στο ίδρυμα με την ιδρυματική «ρουτινιάρικη» εκδοχή του όρου, ο όρος institution παραπέμπει στη θεσμική λειτουργία, σε αυτό που φαντάζονται, οργανώνουν και φροντίζουν οι άνθρωποι. Ο Tosquelles εισήγαγε τη διάκριση μεταξύ ιδρύματος και θεσμού, αποφάσισε να πάρει θέση και να παραχωρήσει στο θεσμό μια διάσταση εξανθρωπισμού, την οποία ένα ίδρυμα δεν διαθέτει a priori. Επέμενε στο γεγονός ότι αν ένα ίδρυμα προέρχεται από το κράτος και έχει να εκπληρώσει μια συγκεκριμένη αποστολή (τα νοσοκομεία για τη φροντίδα, τα σχολεία για την εκπαίδευση, τα μουσεία για τον πολιτισμό) ο θεσμός είναι το αποτέλεσμα αυτού που φτιάχνουν από κοινού οι επαγγελματίες στους οποίους το ίδρυμα έχει αναθέσει μια συγκεκριμένη αποστολή. Για τον Tosquelles θεσμός είναι ο «ανθρώπινος ιστός» που δίνει ανθρωπιά σε ένα ίδρυμα.